Intwasahlobo lixesha nje elifutshane, imozulu elungileyo iqala ukudubula kwaye ilanga liqala ukukhanya ngakumbi eMhlabeni. Ukuvezwa lilanga kakhulu kunokubangela i-carcinoma ehlaselayo, yenye yezona ndaba zimbi sinokunikwa yingcali.
Kubaluleke kakhulu siyazi indlela emasizikhusele ngayo elangeni nakwimitha yalo ye-UV, kuba ukuba siyakugqitha ukubhengeza kwaye singakhathali kolusu lwethu, sinokuba neziphumo ezibi kakhulu.
Ukuba nolusu olucekeceke kwanolusu kunokuba yinjongo enkulu yabantu abaninzi, bafuna ukubonisa ulusu oluntsundu ngeenyanga zasehlotyeni. Xa kufika ubushushu, nge iqondo lobushushu eliphezulu, sifuna ukunxiba iimpahla ezilula Oko kusenza sibone ulusu ngakumbi, nokuba kusezandleni, kwimilenze okanye entanyeni.
Uninzi lwabanye abantu alufuni kangako ukuvela ngexesha lasehlotyeni kwaye bahlala kude nelanga, nangona kunjalo, ukuba ungomnye wabo bathanda ukubonisa ulusu oluhluziweyo, gcina engqondweni ukuqaphela kwethu ukugcina ulusu lusempilweni kwaye lukhuselekile. Kungenxa yokuba abantu abaninzi abayithathi ingqalelo imingcipheko yolusu kulusu.
Ukuba uchitha ixesha elininzi ubethwa yimitha ye-UV ngokuthe ngqo, kunokuba neziphumo ezibi. Ngaphandle kokutsha okuqhelekileyo, Ukuphikiswa komzimba kunye nomhlaza kunokwenzeka.
Yintoni imitha yelanga?
Okokuqala, kufanelekile ukuba uchaze ukuba yintoni na imitha yelanga. Ukwenza oku, kufuneka sigqibe ukuba le radiation yenziwe yimitha engabonakaliyo kunye nemitha ebonakalayo. Imitha ye-UVA, kunye nemitha ye-UVB enefomathi yemitha engabonakaliyo yokukhanya kwaye zezona zivelisa uninzi lwezifo zesikhumba.
La Imitha ye-UVB ngoyena mntu ujongene neziphumo eziyingozi, ngelixa I-UVA inegalelo phakathi kwe-10% kunye ne-20%. Kwiinyanga zasehlotyeni, xa sisenza imisebenzi yangaphandle, imitha iba ndlongondlongo kwaye inokubangela iingxaki ukuba asizikhuseli.
Ukulimala kolusu okuqhelekileyo ekuvezweni lilanga
Xa kuvela uhlobo oluthile lwesikhumba Ngenxa yokuvezwa lilanga, inokuba sisiphumo sokungakhathaleli ulusu xa ususe okanye wenze umsebenzi elangeni ngaphandle kokukhuselwa.
Ukuba asisebenzisi ukukhuselwa lilanga kwaye amanye amanyathelo othintelo esinokuthi sihlaselwe sisikhumba ezinokuba nzulu kakhulu.
Okulandelayo, sinika iinkcukacha zezona zilonda zolusu zixhaphakileyo esinokuzifumana kulusu lwethu.
UV uyatshisa
Ukutshiswa lilanga kuveliswa yimitha yelanga eyi-ultravioletEzi zinokuvela nakweliphi na ilungu lomzimba elivelileyo, nokuba yingalo, imilenze, iindlebe, ii-insteps okanye i-scalp. Ezinye iimpawu kunye neempawu zokutsha okuqhelekileyo zezi:
- Ulusu lufudumele ngaphandle kwebala.
- Kukho i ukudumba.
- Ngaba ukugungxula indawo.
- Zikhona ukuthamba, ukurhawuzelela y intlungu.
- Ezincinci zenziwa amadyungudyungu.
- Kwiimeko ezinzima, kunokubangela intloko ebuhlungu, isicaphucaphu, ukudinwa, kunye nomkhuhlane.
Ezi mpawu zihlala zibonakala kwiiyure ezimbalwa emva kokukhanya kwelanga. Ulusu luqala inkqubo yokuxobuka ekhokelela ekunyangeni okucothayo, ukutshiswa lilanga kubangela iintlungu, ukudumba kunye nobomvu kwiiyure emva kokuvezwa lilanga.
Ukuguga kwangaphambili kwesikhumba
Ilanga libangela wonke umonakalo oveliswa yimitha ye-ultraviolet kule minyaka idlulileyo, ibangela ukuba yenzeke ukonakala kwenyama ngaphambi kwexesha okanye ukufota. Zonke iindawo esele zikhona ifoto iveziwe, Ingathabatha umyinge weminyaka engama-20 ngaphambi kokuvela kweempawu zokwaluphala.
Iyanda ubukho be-keratoses esebenzayo, imibimbi kunye namabala. Ilanga ngumvelisi we-80% yezi zinto zibonakalisiweyo eluswini.
Umhlaza wolusu
Umhlaza awungomdlalo, ngenxa yento elula yokuvezwa lilanga, kufuneka sizikhathalele kwaye sizikhusele ngokwaneleyo kwimitha ye-UV. Ukuvezwa lilanga akubangeli kuphela ukwenzakala njengokutsha, izilonda zesikhumba ezinobungozi nazo zinokuphuhlisa.
Kuqikelelwa ukuba malunga neepesenti ezingama-90 ze-carcinomas ezinqamlezileyo zenzeka kwiindawo ezibonakalayo njengobuso, iindlebe, intamo, iingalo kunye nezandla. Nazi iintlobo eziqhelekileyo zomhlaza:
I-Melanomas
Ukugqithisa okugqithisileyo, ngamanye amaxesha kunye nokungena elangeni kunxulumene nemelanomas, ihlala ikhula rhoqo kubantu abanamehlo afanelekileyo nolusu abaye bahlupheka ngokutshiswa lilanga ebusheni okanye ebuntwaneni.
Nangona lolona hlobo luqhelekileyo lomhlaza wolusu, kwiminyaka yakutshanje iimeko ziye zanda. Ukuxelwa kwayo kuya kufunyaniswa ngaphezulu kweminyaka engama-57, kwaye i-75% yenzeka ngaphambi kweminyaka engama-70.
I-squamous cell carcinoma (SCC)
I-squamous cell carcinoma (SCC), iiseli ezichaphazelekayo zezona zibonakala ngaphezulu kwangaphandle, ezibizwa ngokuba ziispinous. Bamele i-20% yeecarcinomas ze piel.
Abo bantu basebenzisa iikhrimu zokulukiweyo, bonyusa amaxesha ama-2,5 amathuba okuphuhlisa.
I-basal cell carcinoma (BCC)
Kolu hlobo lwe-basal cell carcinoma (BCC) iiseli ezichaphazelekayo kwi-carcinoma, zikuluhlu olusisiseko se-epidermis kwaye linoxanduva lokuhlaziya ulusu. Ezi zezona tumors ziqhelekileyo zolusu, zibala i-80% yetotali iyonke.
Iziphumo zomzimba zonke
Abanye abantu banokuphuhlisa imeko ye aleji ukusuka ekuvezeni ilanga. Eyona ndlela iqhelekileyo yokubonakaliswa kukugqabhuka kwelanga. Lubonakala ngokubangela irhashalala kunye ukurhawuzelela kwiindawo ezingenanto.
Kwiimeko ezinzima, bayanyamalala bebodwa ngaphandle kokwenza naluphi na unyango. Nangona kunjalo, xa uhlobo oluthile lonyango lufuneka zinokwenziwa ngokusebenzisa iipilisi okanye iimveliso zecorticosteroid.
Kuphephe ukuba nezilonda zolusu ngenxa yokuchaphazeleka lilanga
Ukuthintela ukuba nezilonda kulusu, okona kulungileyo kukuthintela ukuze ungabinazo. Kubaluleke kakhulu ukuba nanini na xa sifuna ukuthamba ilanga ngononophelo, sinxiba i-sun cream ngokukhusela ubuncinci i-50 SPF kunye neempahla zokuzikhusela ezinje ngehempe enemikhono emide, iminqwazi okanye ibhlukhwe.
Ngendlela efanayo, kuyacetyiswa ukuba uye kwiingcali rhoqo, kubalulekile ukuba undwendwele ugqirha wamachiza yantoni inokumisela ukuba indawo esiyibonileyo okanye imole entsha eyahlukileyo, okanye ayiyiyo i-carcinogenic, kuba alukho unyango olungcono kunokuthintela.