Ruzhinji rwezvitoro zvenyama uye zvepamhepo zvanga zvichipa akawanda zvinopihwa kwemamwe mazuva. Asi zuva guru rinosvika ichi Chishanu, November 26 pamwe inotarisirwa Black Friday. Chokwadi unotova nerunyorwa rurefu nezvese izvo zvigadzirwa zvauri kuzotenga uye kufambisira mberi kumwe kutenga kweKisimusi asi, chenjera hutsotsi!
Nekuti inguva iyo ma cybercriminals anoedza kutora mukana wakazara wenguva yakaita seiyi, umo vanhu vazhinji vanozviparura vachitsvaga iyo inoshamisa kwazvo yekupihwa. Kunyangwe iwe unofanirwa kuve wakangwara nguva dzese, Iwe unoda here kuziva hutsotsi hunozivikanwa kwazvo panguva yeBlack Friday?
Ngwarira zvigadzirwa zvinenge zvakapihwa paBlack Friday
Zvakanaka, zvese paBlack Friday semutemo wakajairika. Ichokwadi kuti kune nguva dzinoverengeka dzegore umo zvidzikiso zviripo, zvese zvemazuva akadai uye zvekutengesa. Asi ichokwadi kuti kana zvasvika kune zvigadzirwa zvakanaka kwazvo pamitengo yakaderera, ipapo kusavimba kunouya uye ndizvo zvazvinofanira kuva. Nokuti Ivo vanowanzo kuoneka pasocial network, sezvipo kana raffles iyo yaunofanirwa kupa 'Like', taura kana kudzvanya pane zvinongedzo kuti uwedzere data redu uye kugovera. Ikoko iwe unofanirwa kungwarira zvakanyanya nekuti neasina mhosva 'tinya' inogona kurwadzisa mutengi. Sezvo vachaba data rako mukubwaira kweziso.
Gamuchira meseji kana e-mail kubva kumakambani ekutakura
Zvakajairika kuti isu titenge online uye kuti vasvike kumba kwedu nekunyaradza kwakazara. Icho chinhu chatave tichiita kwemakore. Asi nechikonzero ichocho, matsotsi anodawo kubatsirwa nedanho iri. Saka, dzimwe nguva, hazvishamisi kugamuchira e-mail kubva pasevhisi. Yakadaro e-mail, sezvo iine logo yayo, haitisiyi tichifungira pakutanga, mukuwedzera kune kazhinji ine nhamba yekutevera uye ndicho chinhu chatinoda tese. Zvakanaka, kuvhura iyo email pachayo hakuna kushata zvachose, asi kuwana chinongedzo chinoonekwa mukati. Nekuti ichave iripo kwavanogona kupinda mudura redu uye kutigadzirira dambudziko rakakura. Nokuti zvine musoro kuti tive nechokwadi zvakanaka tisati tapinda. Kana iwe wakaisa kurongeka kubva kune inozivikanwa webhusaiti, iwe unogona kupinda munzvimbo yevatengi vako uye mamiriro eiyo odha zvechokwadi achange aripo. Kana kuti vanokutumira chiziviso nezita rako, vasina kukumbira rumwe ruzivo.
Kutevedzera makambani kana mabhizinesi anozivikanwa
Kunyangwe zvingaite senge zvisingaite, ndeimwe yeakajairika Black Friday scams. Ehe, kuve nechokwadi chekuti uri pawebhu iwe waunoda, Mune iyo yekuvimba kwakazara, iwe uchaona kuti mairi mune zvidzikisiro asi kwete zvakaderera senge mune inozvitevedzera.. Nokudaro, nyaya yemitengo inogonawo kuva imwe yezvakanakisa zviratidzo. Ichokwadi kuti isu tinoda mitengo yakaderera, asi kune zvimwe zvinopihwa izvo zvisingaite kutenda. Gara uine chokwadi chekuti uri pawebhusaiti chaiyo, tsvaga maonero kunze kwayo uye sarudza kuwana zvikamu zvayo pazvinoratidza kwavanobva kana kuti ndivanaani.
Gara uine chokwadi chemamiriro ekutenga asi zvakare dzoka paBlack Friday
Mukutenga kwese kwatinoita inogara iri imwe yematanho akakosha, ingave Black Friday kana kwete. Panofanira kunge paine mhando yezvikamu zvinopa mutengi nedata rese uye rakatsanangurwa zvakanaka. Ndiko kuti, ndeapi mazwi ekutenga asiwo ekudzoka uye matanho ayo, kana zvichidikanwa. Nokuti dzimwe nguva mitengo yakaderera inoreva kuti tinofanira kuchengeta chigadzirwa chinogona kuuya nezvinetso uye chichatipa zvakawanda kana tikaedza kuchidzorera.
Ngwarira typosquattting!
Pakunyora pasina kutarisa keyboard haisati iri chinhu chedu, zvingave kuti mubhadha rekero, tinoisa webhu yatinoda kuwana zvisizvo. Zvakanaka, kana iwe ukanyora zvakashata, unogona kusvika kumapeji ane mavhairasi kana zvimwe zvinangwa zvehutsotsi. Iwo mawebhusaiti ayo, sezvatinotaura, anofanana nepakutanga asi anochinja mune imwe tsamba, kunyangwe ivo vanoedzawo kufanana mune chitarisiko. Gore rino tenga zvine musoro panguva ye Nhema Chishanu uye Cyber Muvhuro uye inogara iri pamutemo nzvimbo!